Wycieki oleju z turbosprężarki

Niektórzy mówią o zużywaniu przez nią oleju inni, że turbo bierze olej, jeszcze inni, że „puszcza olej”. My, nazywamy to wyciekami oleju. W naszej codziennej pracy jest to jedna z najczęstszych przyczyn potencjalnej awarii, z którą zgłaszają się do nas klienci na naprawę lub zakup nowego podzespołu.  Z czego to wynika?  

System uszczelnienia w turbinie

Aby wyjaśnić zjawisko wycieków oleju, należy najpierw wspomnieć o budowie, a konkretnie z czego się składa i jak działa system uszczelnienia turbo.
Kiedy turbosprężarkę leżącą na stole warsztatowym zalejmy olejem blokując spływ oleju, nikogo nie powinien zdziwić fakt, że olej wydostanie się z korpusu środkowego zarówno na stronę ssąca jak i na stronę wydechową. Aby turbosprężarka zaczęła być szczelna musi pojawić się ruch obrotowy oraz ciśnienie w korpusach po stronie spali jak i powietrza. Podczas prawidłowej pracy systemu, ciśnienia te są zawsze większe niż ciśnienie oleju, które wynosi około 1 bar po przepracowaniu na łożyskach.

Rys.1

 
Z uwagi na ogromne prędkości obrotowe sięgające 250 000 obr/min oraz panujące w turbosprężarce temperatury, po stronie spalin sięgające nawet 1200 stopni Celsjusza, typowe uszczelki olejowe (O-ring) nie mogą i nie są używane do ich budowy. Nie mniej budowa systemu uszczelnienia jest dość prosta. Zarówno po stronie zimnej jak i gorącej działa tzw. odrzutnik oleju wraz z pierścieniem uszczelniającym.  Dopiero podczas ruchu obrotowego wałka, siła odśrodkowa odrzuca olej na zewnątrz do specjalnych przestrzeni olejowych, który grawitacyjnie spływa do miski olejowej. Zamontowany stalowy pierścień uszczelniający dociskany ciśnieniem spalin dodatkowo uszczelnia system. Dokładnie takie samo zjawisko możemy zauważyć po stronie powietrza, różnica jest tylko w budowie odrzutnika oleju który jest w budowany w tzw. płytę tylną lub jest zupełnie oddzielnym podzespołem. Rys.2 i 3

To nie zawsze awaria.

Powyższe rozwiązania techniczne nie pozwalają by podczas prawidłowego działania i sprawnej, czyli bez uszkodzonego systemu ułożyskowania turbiny, olej wydostawał się. Pojawiające się wycieki oleju nie są same w sobie przyczyną lecz symptomem wskazującym na możliwość wystąpienia prawdziwej przyczyny awarii. Najczęstsze przyczyny wycieku oleju , nie są związane z jej uszkodzeniem i nie oznaczają konieczności przeprowadzenia regeneracji.

Nie prawidłowo działający system odpowietrzania układu korbowego.

Część ssąca turbo nie tylko zasysa powietrze ale równocześnie pomaga odprężać skrzynię korbową. Bardzo często nieprawidłowe separowanie oleju w odmie skutkuje pojawieniem się oleju na kole kompresji  i dalej w intecoolerze. Jednak to nie turbosprężarka jest za to odpowiedzialna.

Przedmuchy silnika.

Ogólnie wiadomo, że olej grawitacyjnie spływa do miski olejowej. Dodatkowo  ruch tłoków powoduje powstawanie podciśnienia które ułatwia jego spływ. Już niewielkie zwiększenie ciśnienia w skrzyni korbowej blokuje swobodny spływ oleju z turbiny i powoduje jego wyciek, szczególnie na stronę układu wydechowego naszego auta. Na zwiększenie ciśnienia w skrzyni korbowej ma wpływ: przenikanie gazów przez pierścienie zaworów, przenikanie gazów przez prowadniki zaworów czy też przenikanie gazów pomiędzy tłokiem a cylindrem.

Inne zjawiska blokujące swobodny spływ oleju z turbosprężarki

• Zbyt wysoki poziom oleju w silniku, który blokuje jego swobodny spływ do miski olejowej.

• Niedrożny przewód spływu oleju, który może być zagięty lub zanieczyszczony przez stary spalony olej, zmniejszając jego przekrój.
• Nieprawidłowo dobrana uszczelka. Za mała średnica uszczelki skutecznie blokuje spływ oleju doprowadzając do wycieku oleju zarówno na stronę spalin jak i kompresji. Rys.4

Ingerencje w układ wydechowy

Omawiając wcześniej prawidłowe działanie systemu uszczelnienia, wspominaliśmy jak ważne jest pojawienie się odpowiedniego ciśnienia w korpusach po stronie powietrza oraz spalin, bez których nasze turbo nie będzie szczelne. Szczególnie to drugie jest bardzo ważne w kontekście wycieków oleju. Wielu z nas bardzo często spotyka się usługami typu wycięcie katalizatora czy tez filtra cząstek stałych. Należy pamiętać, że usunięcie jakichkolwiek elementów z układu wydechowego samochodu powoduje zmianę ciśnienia spalin w układzie wydechowym, które najczęściej doprowadza do wycieków oleju z turbosprężarki, gdyż takie działania zaburzają jego prawidłową pracę.

Jak można zauważyć nie tylko faktyczna awaria turbiny jest przyczyną jej wycieków, ale bardzo często są to zjawiska w ogóle z nią nie związane. Dlatego tak ważna jest właściwa diagnoza postawiona prze mechanika. Znalezienie właściwej przyczyny wycieków pozwoli zaoszczędzić czas pracy mechanika, ale przede wszystkim pieniądze wydane na naprawę czy zakup nowego podzespołu.